آکس بندی چیست؟{0 تا 100 آکس بندی ستون ها و پلان}
یکی از مهمترین مراحل در طراحی پلان معماری، ستونگذاری و تعیین محل دقیق قرارگیری ستونهای ساختمان است. در همین راستا مهندسین معمار میبایست در پلان‌های طراحی شده، محل دقیق ستونها را به کمک آکس بندی پلان نمایش دهند. به طور خلاصه میتوان گفت از به هم وصل کردن وسط ستونهای پلان در دو راستای افقی و عمودی پلان آکسبندی تهیه میشود. از آنجا که اولین گام در تهیه نقشه های سازه تعیین محل قرارگیری ستونها میباشد، فرایند آکس بندی ستون ها از اهمیت ویژهای برخوردار است. اما در این بین سوالی که پیش میآید این است که آکس چیست و نحوه آکس بندی ستون ها به چه صورت است؟
فهرست مطالب
آکس بندی پلان
در طراحی و اجرای سازهها، آکسبندی نقش پررنگی را ایفا میکند. این مفهوم شامل تعیین محورهای اصلی در پلان ساختمان است که محل قرارگیری ستونها، دیوارها و سایر عناصر سازهای را مشخص میکند. اجرای آکسبندی صحیح منجر به ایجاد نظم در فرآیند ساخت، کاهش خطاهای احتمالی، بهینه‌سازی هزینه‌ها، و هماهنگی بین نقشه‌های معماری، سازه و تأسیسات میشود. در این مقاله، به بررسی انواع روش‌های آکسبندی، اصول و استانداردهای آن، نحوه اجرای صحیح و نکات کلیدی برای مهندسان و دانشجویان معماری خواهیم پرداخت.
نحوه آکس بندی ستون ها
مرحله اول: ستون گذاری
پیش از آنکه آکس بندی ستون ها را آغاز کنید، میبایست از تعیین محل دقیق ستونها اطمینان حاصل کنید. به عبارتی اولین گام در طراحی آکس بندی پلان، ستون گذاری است. این مرحله باید با رعایت تمام اصول ستون گذاری و با احتساب ملاحضات معماری و سازهای صورت پذیرد. برای اطلاع از مراحل و اصول ستونگذاری، میتوانید به مقاله نحوه ستون گذاری پلان مراجعه کنید.
مرحله دوم: ترسیم خطوط آکس
در ابتدا بهتر است به این سوال پاسخ دهیم که خط آکس ستون چیست؟ خطوط آکس همانطور که از نام آن‌ها مشخص است، خطوطی فرضی هستند که از وسط هر ستون می‌گذرند. این خطوط میبایست در راستای عمودی و افقی هر ستون ترسیم گردد.
برای ترسیم خطوط آکس کافیست وسط ستونهای پلان را در راستای افقی و عمودی به یکدیگر متصل کنید. ترسیم خطوط آکس در اتوکد عمدتا با یک خط نازک و یا خط چین صورت می‌گیرد.
مرحله سوم: نام گذاری خطوط آکس
برای آنکه هر ستون راحتتر خوانده شود آکسها را در دو راستای عمودی و افقی با حروف لاتین و عدد و به ترتیب نامگذاری میکنیم. لازم به ذکر است که نام هر یک از خطوط آکس عمودی در بالای پلان و نام هر یک از خطوط آکس افقی در سمت چپ پلان قرار داده میشود. بدین منظور ابتدا خطوط آکس را از سمت بالا و چپ به میزان دو سانتیمتر ادامه داده و سپس دایرهای به قطر 8 میلیمتر در ادامه خطوط ترسیم میکنیم. توجه شود که دایره‌ها نباید با یکدیگر برخورد داشته باشند.لذا در صورتی که آکسها خیلی به یکدیگر نزدیک باشند مانند تصویر زیر عمل میکنیم.
مرحله چهارم: اندازه‌گذاری خطوط آکس
برای اندازهگیری فواصل بین آکسها باید به این نکته توجه شود که آکسها باید در دو ردیف اندازهگیری شوند. ردیف اول فاصله بین دو آکس متوالی را نشان میدهد و ردیف دوم فاصله بین آکس اول در هر یک از جهات افقی یا عمودی را نشان میدهد. برای اندازهگیری فاصله بین آکسها میبایست از دستور Dimension در نرم افزار اتوکد استفاده کرد.
نحوه آکس بندی ستون ها
1) آکسبندی افقی
خطوط آکس هنگامی که در راستای افق کشیده شوند، آکس بندی افقی نامیده میشوند. معمولا این آکسها را با اعداد به ترتیب از 1 به بالا نامگذاری میکنند. در شکل 4، خطوط 1، 2، 3، 4 و 5، خطوط آکس افقی هستند.
2) آکسبندی عمودی
مشابه آکسهای افقی، خطوط آکس هنگامی که در راستای عمودی کشیده شوند، آکس بندی عمودی نامیده میشوند. معمولا این آکسها را با حروف لاتین انگلیسی نامگذاری میکنند. در شکل 4 خطوط A، B و C، خطوط آکس عمودی هستند. یکی اصول و استانداردهای آکسبندی ستون و پلان، این است که حروف لاتین باید حتما با حروف بزرگ انگلیسی نوشته شوند.
3) آکسبندی مورب
در برخی از طراحی‌های خاص، ممکن است از خطوط مورب برای ترسیم آکس استفاده شود. اگرچه این روش کمتر متداول است، اما در برخی سازهها یا در طراحی‌های خاص استفاده میشود. با این حال، در اکثر موارد، ترسیم خطوط مورب به عنوان آکسبندی استاندارد نیست.
1) آکسبندی شعاعی
آکسبندی شعاعی به استفاده از خطوطی اشاره دارد که از یک نقطه مرکزی به سمت خارج گسترش می‌یابند. این روش در طراحی‌های خاص مانند سازه‌های دایرهای یا نیمه‌دایره‌ای استفاده میشود. در این حالت، خطوط آکس به صورت شعاعی از مرکز به سمت خارج ترسیم میشوند تا موقعیت ستونها یا سایر عناصر سازهای را در یک طرح دایرهای نشان دهند.
به طور کلی، آکس بندی افقی و عمودی رایج‌ترین و مهمترین انواع آکس بندی هستند که در طراحی و نقشه برداری ساختمان استفاده میشوند.
تأثیر آکسبندی بر اجرای صحیح سازه و هماهنگی با تأسیسات
آکس بندی ستون ها در وهله اول موجب میشود تا تیم اجرایی سازه بتوانند به طور دقیق محل قرارگیری ستونهای سازه را در سایت پروژه مشخص کنند. همچنین ناظر پروژه نیز با کمک نقشه پلان آکس بندی ستونها، محل دقیق قرارگیری ستونها را بررسی و تایید میکند.
بعلاوه در زمان طراحی سازه با نرمافزارهایی مثل ایتبس، اولین گام تعیین grid ها میباشد که این مورد به کمک نقشه پلان آکس بندی ستون ها انجام میشود.
همچنین در صورتی که پلان آکس بندی به طور دقیق طراحی شده باشد، هماهنگی خوبی در اجرای تاسیسات همچون لولههای آب، برق و سیستم تهویه ایجاد میشود و خطاهای اجرایی در حین پروژه کاهش مییابد.
اگر میخواهید بدون خطا و سریع آکس بندی پلان خود را انجام دهید، پلاگین GRID Line را که مخصوص آکسبندی حرفه‌ای است، دانلود کنید.
دیدگاهتان را بنویسید