بیش از 12 درصد جمعیت ایران را معلولین عزیز شکیل میدهند، که نیمی از این جمعیت دارای معلولیت حرکتی هستند و به ناچارمجبور میباشند که از ویلچر برای تردد استفاده کنند.

طبق آمار رسمی که گفته شد اگر یک میانگین بگیریم به ازای هر 40 نفر حداقل 4الی 5 نفر دارای معلولیت هستند که با این تفاسیر در یک ساختمان 10 واحدی با وجود هر خانواده 4 نفر احتمال حضور افراد معلول بر اساس احتمال و آمار بسیار زیاد است. بنابراین شما نباید الزامات طراحی ویژه معلولین را مانعی برای طراحی خود ببینید بلکه رعایت حق و حقوق تمام افراد جامعه بر عهده تمام مردم میباشد. به همین خاطر در این مقاله به طور کامل مطابق با ضوابط و الزامات مقررات ملی و شهرداری و شهرسازی با طراحی ساختمان برای معلولین آشنا خواهید شد.

هوش مصنوعی آکادمی کدخدا: من ربات تخصصی آکادمی کدخدا اینجام تا به سوالات شما پاسخ بدم

صبر کنید:) ...

عرض رمپ معولین چقدر است؟

عرض رمپ حداقل باید 110 سانتی متر باشد و عرض نفس گیر یا پاگرد میبایست 140 در 140 سانتی متر باشد که توصیه میشود

شیب رمپ معولین چقدر میباشد؟

حداکثر شیب رمپ معلولین 8 % میباشد یعنی به ازای هر 100 سانتی متر در طول تنها 8 سانتی متر در ارتفاع و عمود مسیر را طی میکند.

ابعاد جک معلول چقدر است؟

ابعاد جک معلول متقابلاً با توجه به ابعاد ویلچر مشخص میشود اما به صورت کلی میبایست حداقل ابعاد 140 در 140 سانتی متر را برای ابعاد جک معلول در نظر بگیریم.

ابعاد پارکینگ معلولین چقدر میباشد؟

ابعاد پارک خودرو در حالت عادی 2.5 در 5 متر میباشد اما عرض پارک خودرو برای معلولین یک متر بیشتر میباشد یعنی 3.5 در 5 متر باید در نظر بگیریم.

برای چه ساختمان هایی باید ضوابط معلولین را رعایت کنیم؟

طبق مبحث 3 مقررات ملی و ضوابط شهرسازی و شهرداری برای ساختمان هایی که بیش از 8 واحد مسکونی دارند حداقل باید یک واحد را مطابق ضوابط و الزامات برای افراد دارای معلولیت طراحی کنیم که به عبارتی یعنی ما باید یک پارکینگ برای معلولین و همچنین راهروها و راه پله و آسانسور و دیگر فضاهای عمومی ساختمان را برای استفاده معلولین عزیز طراحی کنیم. که این مورد مستلزم این میباشد که ضوابط طراحی پارکینگ و یا باکس پله و… را برای معلولین عزیز رعایت کنیم.

ضوابط و الزامات رمپ برای معلولین

ضوابط رمپ معلولین در طراحی ساختمان میبایست مطابق با ضوابط شهرسازی و شهرداری باشد.

عرض و ابعاد در رمپ معلولین

همانطور که در تصویر زیر مشاهده میکنید عرض رمپ حداقل باید 110 سانتی متر باشد و عرض نفس گیر یا پاگرد میبایست 140 در 140 سانتی متر باشد که توصیه میشود در طراحی های خود این عدد را 150 در 150 سانتی متر در نظر بگیرید. همچنین باید یک نرده یا نرده جان پناه برای رمپ قرار دهیم که یکی در ارتفاع 75 سانتی متری برای ویلچر و دیگری در ارتفاع 90 الی 95 سانتی متری برای استفاده غیر ویلچر و یک پاخور 10 الی 20 سانتی متری در کنار رمپ باید در نظر گرفت.

خواندن این مقاله سبک مدرن در معماری { از تاریخچه تا ویژگی های آن }

شیب رمپ معلولین

رمپی که قرار است مورد استفاده ویلچر و معلولین در نظر گرفته و طراحی شود نهایتاً میتواند 8% شیب داشته باشد.بنابراین حداکثر شیب رمپ معلولین 8 % میباشد یعنی به ازای هر 100 سانتی متر در طول تنها 8 سانتی متر در ارتفاع و عمود مسیر را طی میکند.

البته با توجه به طولی که قرار سات طی شود باید این شیب در نظر گرفته شود، هرچه طول رمپ بیشتر شود باید شیب رمپ کمتر باشد تا شخصی که از ویلچر استفاده میکند در طول مسیر خسته نشود،میتوانید مطابق جدول زیر شیب رمپ را بدست آورید.

کجا باید از جک معلول استفاده کنیم؟

زمانی که ما نتوانیم رمپ رو به دلیل محدودیت های فضا و ابعاد با شیب 8% طراحی و اجرا کنیم میبایست از جک معلول در طراحی های خود استفاده کنیم.

در ضمن این نکته را فراموش نکنید که به دلیل اینکه ما عموما تراز طبقه همکف را در تراز 120 و یا بالاتر از 0.00 قرار میدهیم باید برای تردد معلولین از تراز معبر عمومی به تراز طبقه همکف یا از رمپ یا از جک معلول استفاده کنیم که به دلیل محدودیت در طراحی برای ساختمان های شهری نمیتوانیم عموماً از رمپ استفاده کنیم به همین خاطر استفاده از جک معلول جایگزین مناسبی است.

ابعاد جک معلول

ابعاد جکهای معلول بستگی به نوع کاربری دارد بدین معنی که ما باید بررسی کنیم مسیر تردد ویلچر چگونه است؟ آیا نیاز به گردش ویلچر وجود دارد یا خیر؟یا حتی به همراه ویلچر فرد دیگری به عنوان همراه وجود دارد یا خیر؟

ابعاد استاندارد ویلچر

ابعاد ویلچر به طور نرمال 130 در 80 و ارتفاع 95 سانتی متر میباشد و به طور کلی ما برای این که بتوانیم یک ویلچر را بدون کمک شخص دیگری به طور کامل 180 درجه بچرخانیم در کمترین حالت به ابعاد 140 در 140 نیاز داریم که توصیه میشود این اعداد را به 150 در 150 افزایش دهیم و همچنین اگر قرار نباشد ویلچر بچرخد و به طور مستقیم به حرکت خود ادامه خواهد داد عرض مسیر در باریکترین نقطه حداقل باید 90 سانتی متر باشد.

حال اگر قرار باشد ویلچر به همراه شخص دیگری به مسیر خود ادامه دهد باید این اعداد را افزایش دهیم که مطابق جدول زیر این اعداد بدست می آید.

اما به خاطر داشته باشید که این ابعاد،ابعاد کف جک معلول میباشد و ما باید فضای کافی برای قطعات و اجزای جک معلول پیش بینی کنیم که عموما 10 الی 15 سانتی متر میتوانیم از یک سمت به این اعداد اضافه کنیم اما بهترین راه این است که حین طراحی کاتالوگ های شرکت تولید کننده را مطالعه کنید تا ابعاد دقیق را در نظر بگیرید.

ضوابط پارکینگ معلولین

همانطور که گفته شد اگر ساختمان ما 8 واحد یا بیشتر داشته باشد باید به ازای هر 8 واحد حداقل یک واحد را برای معلولین طراحی کنیم که این طراحی شامل پارکینگ هم میشود. تو طراحی پارکینگ معلولین باید نزدیک ترین پارکینگ به دستگاه راه پله و آسانسور را برای معلولین در نظر بگیریم.

ابعاد پارکینگ معلولین

حداقل تعداد پارکینگ معلولین در تناسب با تعداد کل پارکینگ ها

بهترین حالت این است که به ازای هر 8 واحد یک واحد برای معلولین در نظر گرفته شود ولی میتوانید تا 25 عدد پارکینگ را فقط 1 پارکینگ اختصاص دهید به معلولین اما اگر بیشتر از 25 خودرو قرار بود پارک کنند ما باید تعداد پارکینگ های معلولین را مطابق جدول زیر بدست بیاوریم

ضوابط درب برای معلولین

با توجه به تردد ویلچر از درب ها نباید عرض درب ورودی ساختمان کمتر از 1 متر در نظر بگیریم و همچنین برای چرخش ویلچر نباید عمق ورودی کمتر از 150 سانتی متر و در صورتی که 2 درب متوالی پشت سر هم قرار بگیرند و در یک جهت درب باز شود فاصله آنها نباید کمتر از 2 متر باشد و در صورتی که هر 2 به داخل باز شوند باید بین آنها 2.8 متر فاصله باشد.مطابق تصویر زیر…

اما در فضاهای داخلی حداقل عرض هر لنگه درب برای عبور صندلی چرخدار باید 80 سانتی متر باشد، این عرض مفید برای تمام درب های لولایی و کشویی و تاشو باید رعایت شود.

همچنین آستانه درب حداکثر میتواند 2 سانتی متر باشد اما توصیه میشود در صورت امکان آستانه قرار ندهید تا ویلچر به راحتی بتواند تردد کند.

درب ها حداقل باید 90 درجه باز شوند و همچنین در صورت استفاده از درب های شیشه ای باید شیشه مد نظر مقاومت کافی در برابر ضربه احتمالی ویلچر داشته باشد.