ضوابط معلولین در طراحی پلان
بیش از 12 درصد جمعیت ایران را معلولین عزیز شکیل میدهند، که نیمی از این جمعیت دارای معلولیت حرکتی هستند و به ناچارمجبور میباشند که از ویلچر برای تردد استفاده کنند.
طبق آمار رسمی که گفته شد اگر یک میانگین بگیریم به ازای هر 40 نفر حداقل 4الی 5 نفر دارای معلولیت هستند که با این تفاسیر در یک ساختمان 10 واحدی با وجود هر خانواده 4 نفر احتمال حضور افراد معلول بر اساس احتمال و آمار بسیار زیاد است. بنابراین شما نباید الزامات طراحی ویژه معلولین را مانعی برای طراحی خود ببینید بلکه رعایت حق و حقوق تمام افراد جامعه بر عهده تمام مردم میباشد. به همین خاطر در این مقاله به طور کامل مطابق با ضوابط و الزامات مقررات ملی و شهرداری و شهرسازی با طراحی ساختمان برای معلولین آشنا خواهید شد.
فهرست مطالب
عرض رمپ معولین چقدر است؟
عرض رمپ حداقل باید 110 سانتی متر باشد و عرض نفس گیر یا پاگرد میبایست 140 در 140 سانتی متر باشد که توصیه میشود
شیب رمپ معولین چقدر میباشد؟
حداکثر شیب رمپ معلولین 8 % میباشد یعنی به ازای هر 100 سانتی متر در طول تنها 8 سانتی متر در ارتفاع و عمود مسیر را طی میکند.
ابعاد جک معلول چقدر است؟
ابعاد جک معلول متقابلاً با توجه به ابعاد ویلچر مشخص میشود اما به صورت کلی میبایست حداقل ابعاد 140 در 140 سانتی متر را برای ابعاد جک معلول در نظر بگیریم.
ابعاد پارکینگ معلولین چقدر میباشد؟
ابعاد پارک خودرو در حالت عادی 2.5 در 5 متر میباشد اما عرض پارک خودرو برای معلولین یک متر بیشتر میباشد یعنی 3.5 در 5 متر باید در نظر بگیریم.
برای چه ساختمان هایی باید ضوابط معلولین را رعایت کنیم؟
طبق مبحث 3 مقررات ملی و ضوابط شهرسازی و شهرداری برای ساختمان هایی که بیش از 8 واحد مسکونی دارند حداقل باید یک واحد را مطابق ضوابط و الزامات برای افراد دارای معلولیت طراحی کنیم که به عبارتی یعنی ما باید یک پارکینگ برای معلولین و همچنین راهروها و راه پله و آسانسور و دیگر فضاهای عمومی ساختمان را برای استفاده معلولین عزیز طراحی کنیم. که این مورد مستلزم این میباشد که ضوابط طراحی پارکینگ و یا باکس پله و… را برای معلولین عزیز رعایت کنیم.
ضوابط و الزامات رمپ برای معلولین
ضوابط رمپ معلولین را میتوان به دو بخش تقسیم کرد:
- ضوابط رمپ خارجی
- ضوابط رمپ داخلی
رمپ های خارجی را میتوان به رمپ هایی که خارج از یک ساختمان وجود دارند اطلاق کرد که مرتبط به فضاهای شهری میشود و رمپ هایی که داخل ساختمان باشد در دسته رمپ‌های داخل قرار میگیرند که در ادامه به بررسی ضوابط این دسته میپردازیم.
همانطور که گفته شد در این بخش به بررسی ضوابط رمپ معلولین عزیز میپردازیم، اما در شرایط رمپ‌های داخلی، به همین خاطر در صورتی که نیاز به دانستن ضوابط رمپ معلولین در فضاهای شهری داشتید میتوانید با دانلود فایل زیر در بند 1-2 تمام الزامات مرتبط به معلولین را در فضاهای شهری مطالعه کنید.
شیب رمپ معلولین
- شیب رمپ معلولین تا طول 3 متر برابر 8% ( به ازای هر متر باید 8 سانتی متر بالا برود) و برای بیشینه طول مجاز یعنی 9 متر میتواند 5% درصد باشد. همچنین برای رمپ هایی به طول 5 متر شیب 7% و برای رمپ هایی به طول 8 متر شیب 6% درصد میبایست رعایت شود
- به ازای هر متر اضافه شدن طول به 3 متر میبایست 0.5 درصد حدوداً از شیب رمپ کاسته شود و 5 سانتی متر به عرض آن اضافه شود. یعنی برای رمپ با طول 5 متر میبایست عرض رمپ 130 سانتی متر و شیب آن برابر با 7% درصد باشد. برای درک بهتر جدول زیر را مشاهده کنید.
- رمپ معلولین نیباید شیب عرضی داشته باشد.
- شیب رمپ تا 8% شیبی است که معولین عزیز با صندلی چرخ دار بدون همراه میتوانند مسیر را طی کنند، اما اگر نیاز به شیب بیشتر برای پیمودن مسیر بود نهایتا تا 10% به کمک یک همراه میتوانند مسیر را طی کنند و شیب بیشتر از 10% تحت هر شرایطی ممنوع است.
عرض رمپ معلولین
- عرض رمپ معلولین میبایست در تمام طول رمپ برابر 120 سانتی متر باشد.
- به ازای نهایتا هر 9 متر طول رمپ میبایست یک پاگرد به طول 150 سانتی متر در نظر گرفت.
- در صورتی که رمپ معلولین دارای تغییر مسیر 90 درجه داشته باشد میبایست یک پاگرد به ابعاد 150 در 150 سانتی متر در نظر گرفت.
با توجه به ضوابط طراحی ویژه معلولین و تفسیری که از آن میشود در صورتی که طول رمپ بیشتر از 3 متر باشد میبایست در طول رمپ از دستگیره اسفاده شود که ضوابط دستگیره رمپ در ادامه گفته شده است.
ضوابط میله دستگیره رمپ معلولین
- قطر میلگه دستگیره میبایست عددی بین 3.5 الی 4 سانتی متر باشد.
- فاصله میله دستگیره تا دیوار مجاور در صورتی که دیوار در طول رمپ هموار باشد 4 سانتی متر و در صورتی که ناهموار باشد و بیرون زدگی داشته باشد میبایست 6 سانتی در نظر گرفته شود.
- در ص.رت وجود تو رفتگی در دیوار کنار میله دستگیره میبایست این تو رفتگی حداقل 7.5 سانتی متر و ارتفاع آن 45 سانتی متر باشد.
- میله دستگیره در ابتدا و انتهای رمپ یا پله میبایست به طول 30 سانتی متر موازی با سطح صاف امتداد یابد.
- در امتداد و ابتدا و انتهای میله دستگیره نباید تیزی و لبه برنده ای وجود داشته باشد و میبایست شعاع نواحی که میلگه دستگیره میچرخد شعاع 3 سانتی متری داشته باشد.
- ارتفاع میله دستگیره از کف سطح شیب دار یا رمپ و سطح صاف نهایتا میتواند برای بزرگسالان 85 سانتی متر و برای کودکان 60 سانتی متر باشد که در این حالت باید میله دستگیره را هم برای بزرگسالان در نظر گرفت و هم کودکان.
- حین طراحی علاوه بر در نظر گرفتن میله دستگیره میبایست یک پاخور به ارتفاع 5 الی 7.5 سانتی متر از روی کف در نظر گرفت و یا یک میله دیگر در ارتفاع 10 سانتی متر در نظر گرفت.
ضوابط رمپ معلولین
علاوه بر ضوابطی که تا به اینجا در خصوص رمپ معلولین گفته شده، یکسری الزامات کلی نیز وجود دارد که به شرح زیر میباشند:
- کف رمپ معلولین میبایست غیرلغزنده و ثابت و مستحکم باشد.
- رنگ و روشنایی کف رمپ معلولین با پاگرد آن متفاوت باشد.
- در ابتدا و انتهای رمپ نشانگرهای لمسی با بافتی متمایز برای نابینایان و کم بینایان باید در نظر گرفت.
- در کناره های رمپ و پاگرد برای معلولین باید یک پاخور یا اصطلاحاً یک لبه به ارتفاع 5 سانتی متر با رنگی متمایز در نظر گرفت.
- در ابتدا و انتهای رمپ نباید پله یا بیرون زدگی وجود داشته باشد.
- توصیه میگردد کف رمپ معولین کنگره ای نباشد و در صورتی که کنگره ای میباشد ارتفاع هر کنگره بیشتر از 1 سانتی متر نباید باشد.
ضوابط آسانسور ویژه معلولین
تمامی ساختمان هایی که ضوابط کلی ویژه واحد معلولین را دارا هستند میبایست یک آسانسور با ضوابط مذکور در بندهای زیر را دارا باشند:
- لابی و فضای انتظار جلوی آسانسور میبایست حداقل 150 در 150 سانتی متر باشد.
- حداقل ابعادی که برای اتاق آسانسور باید در نظر گرفت 140 در 110 میباشد و همچنین درب آن میبایست حداقل 80 سانتی متر عرض داشته باشد.
- در صورتی که آسانسور یک درب یا دو درب در مقابل یکدیگر داشته باشد میبایست عرض مفید درب را حداقل 80 سانتی متر و در وجه باریک تر در نظر گرفت.
- در صورتی که آسانسور دو در در دو وجه کنار هم میخواهد داشته باشد میبایست مساحت اتاقک حداقل 170 سانتی متر مربع باشد و از طرفی درب ورودی در قسمت انتهایی حداقل 90 سانتی متر و درب دوم حداقل 100 سانتی متر باشد.
- در صورتی که ابعاد اتاقک حداقل 130 در 130 باشد و درب ورودی آنها 90 سانتی متر باشد میتوانند دو درب در مجاورت یکدیگر بدون محدودیتی داشته باشند.
- اتاقک آسانسور میبایست یک میله دستگیره در ارتفاع 80 الی 85 سانتی متری داشته باشد.
- پنل کنترل کننده آسانسور میبایست در ارتفاع حداکثر 100 الی 120 سانتی متری قرار بگیرد و از دوار مجاور خود 40 سانتی متر فاصله و همچنین دکمه های کنترل کننده آسانسور میبایست 3 سانتی متر قطر و بیرون زدگی 1.5 سانتی متری داشته باشد و همچنین با راهنمای لمسی ویژه نابینایان تعبیه شود.
- در صورت نصب تلفن اضطراری در اتاقک آسانسور میبایست در ارتفاع 120 سانتی متری از کف قرار گیرد و همچنین دارای تقویت کننده صدا باشد.
ضوابط کلی آسانسور ویژه معلولین
- آسانسور میبایست هم سطح تراز طبقه باشد و هیچ مانعی نباشد تا صندلی چرخ دار به راحتی تردد کند.
- پوشش کف اتاقک آسانسور میبایست مستحکم و غیر لغزنده باشد.
- درب اتاقک آسانسور باید به صورت کشوی باشد و همچنین دارای یک چشمی در ارتفاع 75 سانتی متر که از بسته شدن ناگهانی درب حین تردد جلوگیی کند.
- رنگ درب اتاقک آسانسور میبایست با دروارهای مجاور خود در تضاد باشد و دارای علامت های صوتی و بصری در بالای اتاقک و دکمه کنترل کننده آسانسور باشد.
- علائم نشان دهنده طبقه میبایست بر روی دیوار مقابل آسانسور نیز نصب گردد.
- تمام دکمه های کنترل کننده آسانسور میبایست یک رنگ متضاد با دیوار خود داشته باشد و همچنین دکمه طبقه هم کف با همه دکمه ها رنگ متفاوتی داشته باشد و تمامی دکمه ها دارای راهنمای لمسی برای نابینایان و کم بینایان باشد.
- سایر ضوابط آسانسور میبایست مطابق با استاندارد شماره 6303 سازمان ملی استاندارد ایران باشد.
کجا باید از جک معلول استفاده کنیم؟
زمانی که ما نتوانیم رمپ رو به دلیل محدودیت های فضا و ابعاد با شیب 8% طراحی و اجرا کنیم میبایست از جک معلول در طراحی های خود استفاده کنیم.
در ضمن این نکته را فراموش نکنید که به دلیل اینکه ما عموما تراز طبقه همکف را در تراز 120 و یا بالاتر از 0.00 قرار میدهیم باید برای تردد معلولین از تراز معبر عمومی به تراز طبقه همکف یا از رمپ یا از جک معلول استفاده کنیم که به دلیل محدودیت در طراحی برای ساختمان های شهری نمیتوانیم عموماً از رمپ استفاده کنیم به همین خاطر استفاده از جک معلول جایگزین مناسبی است.
ابعاد جک معلول
ابعاد جکهای معلول بستگی به نوع کاربری دارد بدین معنی که ما باید بررسی کنیم مسیر تردد ویلچر چگونه است؟ آیا نیاز به گردش ویلچر وجود دارد یا خیر؟یا حتی به همراه ویلچر فرد دیگری به عنوان همراه وجود دارد یا خیر؟
ابعاد استاندارد ویلچر
مطابق ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری ویژه افراد دارای معلولیت ابعاد استاندارد صندلی چرخ دار (ویلچر) به شرح زیر میباشد.
- طول 130 سانتی متر
- عرض 80 سانتی متر
- ارتفاع کل تا دستیگره 95 سانتی متر
- ارتفاع چرخ 60 سانتی متر
- ارتفاع تا دسته صندلی 70 سانتی متر
- ارتفاع تا نشیمن‌گاه 50 سانتی متر
اما به خاطر داشته باشید که این ابعاد،ابعاد کف جک معلول میباشد و ما باید فضای کافی برای قطعات و اجزای جک معلول پیش بینی کنیم که عموما 10 الی 15 سانتی متر میتوانیم از یک سمت به این اعداد اضافه کنیم اما بهترین راه این است که حین طراحی کاتالوگ های شرکت تولید کننده را مطالعه کنید تا ابعاد دقیق را در نظر بگیرید.
دوره جامع صفر تا صد اتوکد
سریع، عملی، حرفه ای
ضوابط پارکینگ معلولین
همانطور که گفته شد اگر ساختمان ما 8 واحد یا بیشتر داشته باشد باید به ازای هر 8 واحد حداقل یک واحد را برای معلولین طراحی کنیم که این طراحی شامل پارکینگ هم میشود. تو طراحی پارکینگ معلولین باید نزدیک ترین پارکینگ به دستگاه راه پله و آسانسور را برای معلولین در نظر بگیریم.
ابعاد پارکینگ معلولین
ابعاد پارک خودرو در حالت عادی 2.5 در 5 متر میباشد اما عرض پارک خودرو برای معلولین یک متر بیشتر میباشد یعنی 3.5 در 5 متر باید در نظر بگیریم.
حداقل تعداد پارکینگ معلولین در تناسب با تعداد کل پارکینگ ها
بهترین حالت این است که به ازای هر 8 واحد یک واحد برای معلولین در نظر گرفته شود ولی میتوانید تا 25 عدد پارکینگ را فقط 1 پارکینگ اختصاص دهید به معلولین اما اگر بیشتر از 25 خودرو قرار بود پارک کنند ما باید تعداد پارکینگ های معلولین را مطابق جدول زیر بدست بیاوریم
ضوابط درب برای معلولین
با توجه به تردد ویلچر از درب ها نباید عرض درب ورودی ساختمان کمتر از 1 متر در نظر بگیریم و همچنین برای چرخش ویلچر نباید عمق ورودی کمتر از 150 سانتی متر و در صورتی که 2 درب متوالی پشت سر هم قرار بگیرند و در یک جهت درب باز شود فاصله آنها نباید کمتر از 2 متر باشد و در صورتی که هر 2 به داخل باز شوند باید بین آنها 2.8 متر فاصله باشد.مطابق تصویر زیر…
اما در فضاهای داخلی حداقل عرض هر لنگه درب برای عبور صندلی چرخدار باید 80 سانتی متر باشد، این عرض مفید برای تمام درب های لولایی و کشویی و تاشو باید رعایت شود.
همچنین آستانه درب حداکثر میتواند 2 سانتی متر باشد اما توصیه میشود در صورت امکان آستانه قرار ندهید تا ویلچر به راحتی بتواند تردد کند.
درب ها حداقل باید 90 درجه باز شوند و همچنین در صورت استفاده از درب های شیشه ای باید شیشه مد نظر مقاومت کافی در برابر ضربه احتمالی ویلچر داشته باشد.
دستگیره درب برای معلولین
دستگیره درب ها برای معلولین عزیز باید از نوع اهرمی باشد و حداکثر در ارتفاع 120 سانتی متری نصب شود.
دانشگاه برای بازار کار کافی نیست
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
21 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
فروش واحد ، پلان مخصوص با رعایت ضوابط و استاندارد معلولان [DWG] در بهترین لوکیشن منطقه ۲۲
جهت هماهنگی و بازدید با بنده شهاب فرجی تماس بگیرید
09121015376
ابعاد جک معلول در پلان چه تأثیری بر طراحی فضای معلولین دارد؟ این مطلب به شکلی جامع توضیح داده شده است؟
برای طراحی پارکینگ معلولین، استانداردهای مشخصی باید رعایت شود؟ چگونه میتوان فضای کافی برای ویلچرها ایجاد کرد؟
آیا در مقاله به ابعاد دقیق برای رمپ معلولین در پلان اشاره شده است؟ این اطلاعات برای طراحی بسیار حیاتی است.
عرض رمپ معلولین باید چقدر باشد؟ آیا این اندازه استاندارد در همه پروژه‌ها رعایت میشود؟ جهت ایجاد دسترسی مهم است.
ابعاد جک معلول در طراحی ساختمان چشم‌پوشی نمی‌شود. جرات پرسیدن دارم، که آیا میتوان مشابه چنین اعدادی عمل کرد؟
رمپ معلولین در پلان چه مزایایی دارد؟ مشاوره‌تان در انتخاب طراحی مناسب با استانداردها حیاتی است. اطلاعات بیشتر راجع به شیب رمپ چیست؟
پارکینگ معلول باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟ آیا این طراحی با ضوابط شهرسازی هماهنگ است؟ راهنمایی‌هایی برای پارکینگ لطفاً.
شیب رمپ معلولین چقدر اهمیت دارد برای ویلچری‌ها؟ استانداردهای مربوط به شیب دقیقاً چه عددی است؟ از ادمین انتظار پاسخ داریم.
ضوابط رمپ معلولین شامل چه چیزهایی میشود؟ آیا در صفحه توضیح داده شده که در پلان معماری چگونه به کار می‌رود؟
ابعاد پارکینگ معلول برای چه میزان معلولین کافی است؟ این اطلاعات میتواند در طراحی‌های آینده بسیار مفید باشد.
آیا در نظر گرفتن ابعاد پارکینگ معلولین بر اساس استاندارد رمپ معلولین ضروری است؟ اهمیت رعایت این اصول را توضیح دهید.
شما درباره ضوابط رمپ معلولین توضیح داده‌اید. آیا ضوابط معلولین شامل ضوابط نرده‌ها نیز میشود؟
به نظر شما چرا عرض رمپ معلولین در پلان بین 110 تا 120 سانتی‌متر مهم است؟ تاثیر آن بر طراحی ساختمان چیست؟
استاندارد رمپ معلولین چیست و چرا در طراحی اهمیت دارد؟ کتابچه یا منبعی برای اطلاعات بیشتر دارید؟
شیب رمپ معلولین چقدر بر استفاده آنها تاثیر می‌گذارد؟ آیا رعایت شیب درست تنها معیار مهم است؟
آیا تمامی مکان‌هایی که برای جک معلول طراحی می‌شوند نیاز به رعایت ابعاد جک معلول در پلان دارند؟
ضوابط رمپ معلولین چقدر در کاهش مشکلات و چالش‌های حرکتی افراد معلول تاثیرگذار است؟ مثال‌هایی بزنید.
میشه بگین چطوری میشه ضوابط معلولین رو تو سایت بهتر مدیریت کرد؟ روشی پیشنهادی دارید برای بهبود؟
ابعاد پارکینگ معلولین چگونه بر تردد و دسترسی آنها تاثیر می‌گذارد؟
آیا رعایت ضوابط معلولین در ساختمان‌های کمتر از 8 واحد مسکونی اجباریه؟ چرا اینطور تصمیم گرفته شده؟