درز انقطاع چیست و چگونه محاسبه میشود؟(صفرتا صد درز انقطاع)
درز انقطاع چیست؟ این سوالیاست که علاوه بر مهندسان عمران، معمارها هم باید به چیستی آن و نحوه محاسبه آن و نکات اجرایی درز انقطاع تسلط کامل داشته باشند. زیرا در گام طراحی هم مهندسین عمران به آن نیاز دارند و هم معماران باید در طراحی های خود لحاظ کنند. درز انقطاع علاوه بر عملکرد سازه ای در معماری میتواند بخش نه چندان زیادی را از محدوده طراحی ما کم کند که این فضای کسر شده هر چقدرکه کوچک باشد اما میتواند به تامین پارکینگ و یا طراحی رمپ لطمه بزند، به همین خاطر ما در این مقاله هر آن چیزی که شما از درز انقطاع نیاز دارید توضیح داده ایم.
فهرست مطالب
درز انقطاع چیست؟
اگر بخواهیم تعریف ساده ای از درز انقطاع داشته باشیم باید بگوییم درز انقطاع فاصله ای میان دو ساختمان است که از برخورد این دو ساختمان هنگام زلزله به یکدیگر جلوگیری میکند. اما اگر بخواهیم تعریف دقیق تر و مهندسی شده تری را ارائه دهیم باید به مبحث 6 مقررات ملی ساختمان و آیین نامه 2800 مراجعهکنیم که درز انقطاع در مبحث 6 و آیین نامه 2800 با این مظمون تعریف شده است:
درز انقطاع در مبحث 6 مقررات ملی
در ساختمان هایی با 5 طبقه وکمتر، فاصله هر طبقه از مرز زمین مجاور باید 5 هزارم ارتفاع آن طبقه از روی تراز پایه باشد. در ساختمان هایی با گروه خطر پذیری یک و دو با هرتعدادطبقه و در ساختمان هایی با بیش از 5 طبقه، عرض فاصله هر طبقه از مرز زمین مجاور نباید کمتراز تغییر مکان جانبی آن طرح آن طبقه، تغییر مکان غیر ارتجاعی ناشی از زلزله طرح با اعمال ضریب بزرگنمایی ولحاظ اثر P-Δ مندرج در استاندارد 2800 باشد.
درز انقطاع در آیین نامه 2800
درز انقطاع در آیین نامه 2800 تعریف متفاوتی دارد، زیرا در مبحث 6 مقررات ملی درز انقطاع برای فاصله بین ساختمان ما با ساختمان همسایه تعریف شده بود اما در 2800 درز انقطاع را برای زمانی تعریف میکند که پلان ساختمان ما دارای نا منظمی باشد و در این حالت ما باید ساختمان خود را به چند تیکه تبدیل کنیم، که در ادامه این شرایط را توضیح خواهیم داد.
اگر پلان ساختمان مشمول شرایط زیر باشد میبایست درز انقطاع را در پلان ساختمان مطابق تقسیم بندی شکل های 2-1 لحاظ کرد. 1-نسبت طول به عرض پلان ساختمانبیشتر از 3 باشد. 2-پلان ساختمان نامتقارن بوده و یا دارای پیش آمدگی های بیش از مقادیر مندرج در شکل 1-1 باشد.
نحوه محاسبه درز انقطاع
درز انقطاع باید در همان مرحله طراحی معماری یا طراحی فاز 2 معماری توسط معمار محاسبه شود، زیرا محدوده طراحی را باید در همان ابتدا به طور دقیق مشخص کنیم. برای بدست آوردن درز انقطاع ابتداباید تراز مبنا رابدست آورید، که به کمک تراز پایه میتوانید ارتفاع ساختمان را بدست آورید و سپس از طریق فرمول زیر عدد دقیق درز انقطاع را محاسبه کنید.
H=ارتفاع ساختمان
درز انقطاع = HX0.005
مطابق آیین نامه 2800، در ساختمان های تا 8 طبقه و کمتر(ساختمان های دارای اهمیت کم و متوسط)، درز انقطاع یا همان فاصله ی هر طبقه از مرز زمین مجاور باید “حداقل 5 هزارم ارتفاع ساختمان از روی تراز پایه” باشد.
تراز پایه چیست؟
مبنای مجاسبه ارتفاعساختمان برای بدست آوردن درز انقطاع، محاسبه ارتفاع از روی تراز پایه تا بالاترین بخش جان پناه در بام مسطح و یا متوسط ارتفاع بام شیبدار میباشد.
- اگر ستون ها اطراف زمین از روی پی شروع شد، تراز پایه ار روی کف زیر زمین در پایین ترین طبقه محاسبه میشود.(ازروی فونداسیون)
- اگر دیوارهای زیر زمین از نوع دیوار حائل باشند و ستون ها از کف طبقه همکف شروع شده بود، تراز پایه از روی طبقه همکف محاسبه میشود.
برای درک بهتر توضیحات بالا حتما ویدیو زیر را تماشا کنید.
نکات اجرایی درز انقطاع
همانطور که مقاله گفتیم درز انقطاع برای برخورد نکردن دو ساختمان مجاور حین زلزله در نظر گرفته میشود، بنا بر این حین اجرا ما باید به نکات زیر دقت کافی را داشته باشیم:
- درز انقطاع باید حتماً از مصالح مناسب پوشیده بشود تا حین زلزله به راحتی خراب شود یا بهتر است بگوییم با مصالح غیر سازه ای پر شود تا از لانه گزینی پرندگان جلوگیری کند.
- در فضای خالی درز انقطاع نباید هیچگونه المان سازه ای یا تاسیساتی عبور کند.
- نیازی نیست که درز انقطاع را در پی رعایت بکنیم.
نکات اجرایی درز انقطاع
بنابر تعریف درز انقطاع و کاربرد آن، متوجه شدیم که این درز برای جلوگیری از برخورد دیوارهای ساختمان به یکدیگر میباشد، پس درز را فقط باید در جاهایی قرار دهیم که ساختمان همسایه وجود دارد.
همانطور که در تصویر بالا مشاهده میکنید بخاطر همچواری ساختمان ما با ساختمان همسایه، وجود درز انقطاع الزامی میباشد.
- اگر در جوار دیوار ساختمان شما حیاط یا معبر عمومی باشد، نیازی به رعایت درز انقطاع نیست.
- درز انقطاع تا جایی ادامه پیدا میکند که دیوار همسایه با دیوار ساختمان ما مرز مشترک داشته باشد.
درز انتقطاع در پلان
زمانی که شما میخواهید نقشه‌های فاز 2 خود را ارائه دهید میبایست در تمامی نقشه ها محل دقیق درز انقطاع را نیز مشخص کنید و فاصله آن از مرز زمین نیز مشخص شود که این امر باید در نقشه کشی سازه نیز انجام شود. در تصویر زیر نمونه ای از درز انقطاع در پلان را به شما نمایش داده ایم تا درک بهتری از نمایش درز انقطاع در پلان داشته باشید.
اهمیت یادگیری طراحی پلان در ساختمان
درز انقطاع یک جنبه حیاتی در طراحی و ساخت سازه‌هاست که هر دو گروه مهندسان عمران و معماران میبایست به آن تسلط داشته باشند. این مسئله در مرحله طراحی برای مهندسان عمران اهمیت دارد تا رویکردهای صحیحی را در سازه‌ها به کار ببرند، و همچنین معماران باید این جنبه را در طراحی‌های خود لحاظ کنند تا از ابعاد زیبایی و عملکردی در ساختمان بهره‌مند شوند.
در مراحل پایان کار، که از جمله حیاتی‌ترین بخش‌های پروژه ساختمانی هستند، اطلاع از مراحل صحیح اجرای پله باکس و نحوه محاسبه کد ارتفاعی ساختمان ضروری است. همچنین، تفاوت نقشه‌های فاز یک و دو به عنوان یک راهنمای مهم در این مراحل به کار می‌روند. اهمیت در نظر گرفتن پلان معماری با تمرکز بر رمپ در پلان نیز به ویژه زمانی مشهود میشود که این جنبه‌ها مستقیماً با ابعاد پارکینگ و طراحی رمپ ارتباط دارند.
مراحل ساخت ساختمان نیز باید با دقت و دانش کافی اجرا شوند تا در نهایت سازه به شکلی کامل و با کیفیت احداث گردد. در این مرحله، اطلاع از سطح اشغال چیست؟ و ابعاد پارکینگ از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا بهینه‌ترین استفاده از فضاها صورت گیرد. به طور کلی، آموزش طراحی پلان در این مراحل میتواند به تدریج و با دقت بیشتری به بهبود و بهینه‌سازی ساختمان کمک کند.
دیدگاهتان را بنویسید