پله گرد{ضوابط طراحی و اجرای انواع پله گرد}
پله گرد یکی از اجزای اساسی در طراحی داخلی معماری است که اهمیت بالایی در زیبایی خانه به ویژه خانه های ویلایی دارد. این نوع پلهها به دلیل طراحی خاص و منحصر به فرد خود، در فضاهای مختلف از جمله ساختمانهای مسکونی، تجاری و اداری کاربرد دارند. پله گرد، به دلیل شکل دایرهای یا نیمدایرهای خود، به جای اینکه خطی و مستقیم باشد، به صورت یک منحنی طراحی میشوند و میتواند به عنوان عنصری تزئینی و در عین حال کاربردی در معماری داخلی به کار روند.
طراحی پله گرد از اهمیت ویژهای برخوردار است زیرا این نوع پلهها علاوه بر وظیفه انتقال افراد از یک سطح به سطح دیگر، باید راحتی و ایمنی را برای استفادهکنندگان تضمین کنند. از آنجا که پلههای گرد نسبت به پلههای مستقیم فضای کمتری را اشغال میکنند، انتخاب مناسبی برای فضاهای محدود و کمعرض هستند. با این حال، طراحی صحیح این نوع پلهها نیازمند توجه به جزئیات مختلفی مانند زاویه شیب، ارتفاع پلهها، عرض راه پله و همچنین میزان راحتی استفاده از آنها است. همچنین، برای محاسبه دقیق و طراحی اصولی این پلهها، باید از نرمافزارهای مهندسی و معماری مانند اتوکد استفاده کرد تا ترسیم پله گرد در Autocad دقیق و مطابق با استانداردهای جهانی انجام شود.
یکی از نکات جالب در طراحی راه پله گرد، تنوع در انواع مختلف آن است. پلههای گرد ممکن است به صورت پلههای دایرهای، نیمدایرهای یا حتی منحنیهای پیچیده طراحی شوند که بسته به نیاز و ویژگیهای فضا و همچنین سلیقه معمار و کارفرما انتخاب میشوند. پلههای گرد از لحاظ ساختاری و مواد مورد استفاده نیز میتوانند تفاوتهایی داشته باشند. برای مثال، برخی از این پلهها به صورت فلزی و با استفاده از فلزات مقاوم در برابر فشار و سایش ساخته میشوند، در حالی که در برخی موارد از چوب، بتن آرمه یا مصالح دیگر برای ایجاد جلوهای طبیعیتر و گرمتر استفاده میشود.
یکی از چالشهای طراحی پله گرد، ایجاد توازن میان زیبایی و ایمنی است. پلههای گرد ممکن است به دلیل شکل منحنی خود، برای برخی افراد چالشبرانگیزتر از پلههای مستقیم باشند، بنابراین طراحان در طراحی پلان معماری باید به دقت ابعاد پلهها را تنظیم کنند تا استفاده از آنها برای تمامی افراد راحت و ایمن باشد. از طرفی، طراحی و ساخت راه پله گرد با رعایت اصول مهندسی و استانداردهای مقررات ملی و شهرداری میتواند به یک عنصر برجسته در دکوراسیون داخلی تبدیل شود و تاثیری مثبت در زیباییشناسی فضا بگذارد. طراحی پله گرد بویژه طراحی پلان پله گرد دوبلکس کاربرد فراوانی دارد زیرا بسیاری از ویلا ها برای زیبایی فضای داخلی از پله های گردون استفاده می کنند.
در این مقاله به بررسی نکات مختلف طراحی پله گرد، انواع آن، نحوه ترسیم این نوع پلهها در نرمافزار اتوکد و مزایای استفاده از آنها در پروژههای مختلف معماری خواهیم پرداخت.
ضوابط اصلی ارتفاع و کف پله گرد چیست؟
ارتفاع استاندارد برای پله گرد در فضاهای مسکونی بین ۱۶ تا ۲۰ سانتیمتر (معمولاً ۱۸ سانتیمتر) است و عمق (کف) پله باید بین ۳۰ تا ۳۳ سانتیمتر باشد؛ در مکانهای عمومی کف پله ۶۳–۶۵ سانتیمتر توصیه میشود تا راحتی بیشتری فراهم شود
ابعاد حداقل فضای مورد نیاز برای نصب پله گرد چقدر است؟
کمترین فضای عملی برای اجرای پله گرد حدود ۱۲۰×۱۲۰ سانتیمتر است، که برای مسیر تک نفره مناسب است
چه قطر مرکزی (محور) برای پله گرد باید در نظر گرفته شود؟
قطر لوله یا محور مرکزی معمولاً بین ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر انتخاب میشود، تا تقسیمبندی گردش پله به شکل دایره یا بیضی مناسب صورت گیرد .
تعداد پله در گردش پله گرد باید چقدر باشد؟
تعداد پلهها در مسیر کامل باید بین ۶ تا ۱۵ عدد باشد. اگر تعداد بیش از ۱۲ شود، نصب پاگرد (محل توقف) توصیه میشود
چه محدودیتهایی برای استفاده بهعنوان خروج اضطراری وجود دارد؟
اگر پله گرد برای مسیر خروج اضطراری استفاده شود، باید حداقل عرض مفید ≥۶۵ سانتیمتر، ارتفاع هر پله ≤۲۴ سانتیمتر، ارتفاع آزاد ≥۲۰۰ سانتیمتر و کف پله (۳۰ سانت فاصله از بخش باریک) حداقل ۲۰ سانتیمتر باشد
ویژگی | توضیحات |
---|---|
کاربرد | مورد استفاده در فضاهای مسکونی، تجاری و اداری؛ خصوصاً در ویلاها |
ویژگی ظاهری | شکل دایرهای یا منحنی؛ عنصری تزئینی و کاربردی |
مزایا | زیبایی بصری بالا، اشغال فضای کمتر نسبت به پله مستقیم |
نکات طراحی | توجه به زاویه شیب، ارتفاع و عرض پله برای راحتی و ایمنی |
انواع | دایرهای، نیمدایرهای، منحنیهای پیچیده |
جنس پله | فلزی، چوبی، بتن آرمه و سایر مصالح بسته به سبک طراحی |
چالشها | توازن میان زیبایی و ایمنی؛ مناسبسازی برای همه افراد |
نرمافزار طراحی | اتوکد و سایر نرمافزارهای مهندسی برای ترسیم دقیق |
کاربرد خاص | پلان پله گرد دوبلکس در ویلاها جهت زیباسازی داخلی |
فهرست مطالب
ضوابط طراحی پله گرد
یکی از مهم ترین بخش ها در طراحی پله گرد، اطلاع از حداقل ابعاد و اندازه های پله گرد می باشد.
برای طراحی مقطع پله گرد مطابق با ضوابط موجود در مبحث چهارم مقررات ملی میبایست عرض هر پله حداقل 110 سانتی متر در نظر گرفته شود.
ارتفاع پله گرد بسته به افرادی که از آن استفاده میکنند میتواند متغیر باشد. به طور مثال اگر پله گردی برای داخل یک خانه مسکونی ویلایی طراحی شود، باید ارتفاعی بین 15 تا 17 سانتی متری داشته باشد. اگر ارتفاع پله بیش از حد شود، ممکن است برای افراد مسن و یا کودکان مشکل ایجاد کند.
مورد دیگر که بسیار در کاربری و راحتی استفاده از پله گرد تاثیر دارد، عرض کف پله آن میباشد. برای پله های گردی که دارای شعاع داخلی و بیرونی هستند، عرض کف پله در مجاورت شعاع درونی نباید از 25 سانتی متر کمتر شود و در فاصله 30 سانتی متری از شعاع داخلی عرض کف پله نباید از 28 سانتی متر کمتر شود.
مولفه | حداقل/مقدار پیشنهادی | توضیحات |
---|---|---|
عرض پله | حداقل ۱۱۰ سانتیمتر | طبق ضوابط مبحث چهارم مقررات ملی |
ارتفاع پله | ۱۵ تا ۱۷ سانتیمتر | بسته به نوع استفاده، برای راحتی کودکان و سالمندان |
عرض کف پله در مجاورت شعاع درونی | حداقل ۲۵ سانتیمتر | برای جلوگیری از لغزش و ایمنی بیشتر |
عرض کف پله در فاصله ۳۰ سانتیمتری از شعاع داخلی | حداقل ۲۸ سانتیمتر | برای راحتی حرکت در بخش میانی پله گرد |
نحوه محاسبه پله نیم گرد
برای پی بردن به نحوه محاسبه پله نیم گرد تصور کنید ما یک فضای دایره ای داریم که قطر این دایره به طور مثال 5 متر است و می خواهیم عرض پلههای ما 140 سانتی متر باشد.در این جا اگر شعاع دایره بزرگ یعنی 2.5 متر را منهای 1.4 متر کنیم، شعاع دایره داخلی یا همان چشمه پله گردون ما بدست خواهد آمد که در این مثال برابر 110 سانتی متر می شود.
همچنین برای محاسبه تعداد پله های مورد نیاز کافی است ارتفاع تراز کف تا کف تمام شده بین دو طبقه را تقسیم بر ارتفاع هر پله بکنیم. به طور مثال اگر این ارتفاع برابر 330 سانتی متر است، باید 330 را تقسیم بر ارتفاع هر پله (به طور مثال 15 سانتی متر) بکنیم که تعداد 22 پله را به ما می دهد.
عنوان | مقدار | توضیحات |
---|---|---|
قطر فضای دایرهای | ۵ متر | قطر کل فضایی که پله قرار است در آن اجرا شود |
عرض پلهها | ۱۴۰ سانتیمتر | عرض مسیر حرکتی پله |
شعاع خارجی | ۲۵۰ سانتیمتر | نصف قطر کل (نصف ۵ متر) |
شعاع داخلی (چشمه پله) | ۱۱۰ سانتیمتر | ۲۵۰ منهای ۱۴۰ |
ارتفاع کف تا کف دو طبقه | ۳۳۰ سانتیمتر | ارتفاع کل که باید پله آن را طی کند |
ارتفاع هر پله | ۱۵ سانتیمتر | مقدار استاندارد برای خانههای ویلایی |
(با مثال 330 سانتی متر ارتفاع) تعداد پلهها | ۲۲ پله | ۳۳۰ ÷ ۱۵ = ۲۲ پله |
انواع پله گرد
پله گرد دایرهای (Circular Staircase)
پله گرد دایرهای یکی از متداولترین انواع پله گرد است که در آن پلهها به صورت یک دایره کامل یا بخشی از آن چیده میشوند. این نوع پلهها معمولاً در فضاهای بزرگ و باز مانند سالنهای پذیرایی یا لابیهای هتلها استفاده میشود. طراحی این پلهها به گونهای است که زیبایی و جلوه بصری فضا را دوچندان میکند.
پله گرد نیمدایرهای (Half-Circular Staircase)
این نوع پله گرد معمولاً در فضاهایی با محدودیت فضایی بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد. پلههای نیمدایرهای در زاویهای 180 درجه طراحی میشوند و از یک طرف به طرف دیگر پیچ میخورند. این پلهها میتوانند هم در داخل و هم در خارج ساختمانها طراحی شوند و فضای کمتری نسبت به پلههای دایرهای اشغال میکنند.
پله گرد با زاویه پیچشی (Spiral Staircase)
پلههای گرد پیچشی یکی دیگر از انواع محبوب هستند که در آن پلهها به شکل مارپیچی حول یک مرکز چرخش طراحی میشوند. این نوع پلهها اغلب در فضاهای کوچک و محدود استفاده میشود، چرا که فضای کمی را اشغال کرده و به خوبی در محیطهایی با ابعاد کوچک جای میگیرند. پلههای پیچشی معمولاً برای فضاهایی مانند انبارها، آپارتمانها یا دکورهای داخلی کاربرد دارند.
پله گرد ترکیبی (Combined Circular Staircase)
پلههای گرد پیچشی یکی دیگر از انواع محبوب هستند که در آن پلهها به شکل مارپیچی حول یک مرکز چرخش طراحی میشوند. این نوع پلهها اغلب در فضاهای کوچک و محدود استفاددر این نوع پله گرد، از ترکیب چندین شکل مختلف استفاده میشود. مثلاً ممکن است یک پله گرد دایرهای در کنار یک پله مستقیم یا پله پیچشی قرار گیرد. این نوع طراحی به طراحان این امکان را میدهد که ویژگیهای مختلف پلهها را با توجه به نیاز و فضا ترکیب کنند.ه میشود، چرا که فضای کمی را اشغال کرده و به خوبی در محیطهایی با ابعاد کوچک جای میگیرند. پلههای پیچشی معمولاً برای فضاهایی مانند انبارها، آپارتمانها یا دکورهای داخلی کاربرد دارند.
- سروش قربانی
- اردیبهشت ۴, ۱۴۰۴
- ۹:۰۰ ب٫ظ
- 10 دیدگاه
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
10 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
من شش ماهه دنبال اطلاعات دقیق ضوابط طراحی پله گرد بودم،خلاصه با این مقاله کارم راه افتاد ممنونم بابت توضیحات!
پلان پله گرد دوبلکس توی ویلاها خیلی لاکچریه، همیشه سوال داشتم اندازه استانداردش چقدره که اینجا پیدا کردم،مرسی.
ضوابط پله گرد خیلی مهمه،کسی میدونه دقیقاً از کجا میتونم این استانداردها رو توی یک مرجع رسمی پیدا کنم؟
من از وقتی با انواع پله گرد در پلان آشنا شدم دیگه نمیدونستم کجای کارم باید اصلاح کنم خیلی خوب بود این.
اندازه استاندارد پله گرد اینجا خوب توضیح داده شده من خیلی وقت بود دنبالش بودم مرسی از این مقاله باصفا!
پله نیم دایره در پلان خیلی جا میگیره اما خب برای فضاهای کوچیکم گزینهی خوبیه کسی تجربهای داره در این مورد؟
خوب شنیدم میگن ابعاد پله گرد توی پلان خیلی بهینهس اما نمیدونم اینجا کجا میتونم اطلاعات دقیقتر بگیرم[I need more info]
خوشم اومد از اینکه چطور انواع پله گرد در پلان به زیبایی و کاربردی بودنش توجه شده، همیشه برام سوال بود!
این مقاله راجع به پله گرد در پلان خیلی مفید بود،فقط نفهمیدم چرا هنوزم توی نرمافزار اتوکد اینقدر پیچیدهس؟چرا سادهتر نمیشه.
خب طراحی پلان پله گرد دوبلکس خیلی جذابه اما نمیدونم چجوری توی فضاهای محدود میشه انجامش داد که هم زیبا باشه هم امن،آموزش خاصی هست؟